Utrecht

Hieronder de complete tekst van de SP-bijdrage aan de algemene beschouwingen over de Utrechtse Programmabegroting 2011, op 7 oktober 2010.

Vz,
Vandaag worden we geacht een debat te houden over de Utrechtse programmabegroting voor 2011. Dat kunnen we doen, maar dat is voornamelijk lucht verplaatsen, want het nieuwe college geeft nog geheel geen invulling aan het structurele gat van 55 miljoen, noch is er in de programma's terug te vinden waar de verschuivingen in het collegebeleid gaan landen. We moeten maar afwachten of het geschuif met geld tussen de programma's, zoals we dat wederom aantroffen in de verantwoording 2009, afgelopen is. Kortom: de transparantie waarop de raad in motie 31 aandrong eerder dit jaar, is nog ver te zoeken. En dat is dan ook meteen het probleem van mijn fractie. Beargumenteerd andere keuzes maken is nauwelijks te doen aan de hand van de cijfers in het dikke boek.

Gelukkig gaan we er na vandaag nog 38 uur over praten, zodat we wellicht nog enige klaarheid krijgen. De SP heeft veel te vragen aan het college, ook over de keuzes die we wel kunnen afleiden. Dat zult u in de commissiebehandeling wel merken. Dit debat vandaag willen we aangrijpen om een dringende oproep te doen aan het college en de coalitiepartijen. Want nu het kabinet Wilders een feit is, weten we waar de VVD-CDA-PVV-bijl gaat vallen: de lage en middeninkomens. De rekening voor de crisis komt op het bord van de mensen die er part noch deel aan hebben. Een dubieuze bloemlezing:

• De zorgtoeslag gaat omlaag
• De zorgpremie gaat omhoog
• Het eigen risico voor medische zorg gaat omhoog
• Het basispakket wordt uitgekleed
• De vergoeding voor kinderopvang gaat omlaag
• Het minimumloon en de bijstand gaan omlaag
• Wajongers worden gekort
• De studiefinaciering wordt afgepeld
• Er vallen harde klappen bij de sociale werkvoorziening
• De huren gaan omhoog
• De huurtoeslag - en dat is nog een maatregel van het demissionaire kabinet - gaat met 15 euro per maand omlaag.
• De villasubsidie - de hypotheekrenteaftrek - blijft onverkort gehandhaafd

Het CDA vond hierin heel veel van het eigen programma terug, heb ik begrepen. De VVD likt er de vingers bij af. Je zal er maar trots op wezen! En Wilders? Die gedoogt het met graagte. Hij verloochent zijn VVD-afkomst niet. Heel benieuwd of die 1 ½ miljoen mensen dit nou hadden bedoeld met hun stem. Allemaal maatregelen die zonder uitzondering de mensen met de dunste portemonnee gaan raken.. En maatregelen die we niet terugvinden in de Utrechtse begroting voor 2011 en verder.

Maar er is meer: de verwachtingen van het college over de omvang van de bezuinigingen op het gemeentefonds komt redelijk uit, maar wat gaan we doen als er taken bij krijgen, maar de benodigde centen komen niet mee? Als voorbeeld wil ik hier noemen de jeugdzorg, waar straks een dik financieel gat valt. Wat voor keuze maakt dit college daarin: de jeugdzorg uitkleden, of er algemene middelen op inzetten om hem op peil te houden? Hoe gaan we om met de bom die het kabinet legt onder de speciale uitkeringen aan de gemeente, zoals de WSW? Graag een reactie.

Voorzitter, met zo'n gehaktmolen in Den Haag rest een college wat zich als sociaal afficheert nog maar een keuze: tegengas. Doen wat je kunt om de basis voor de mensen in de stad overeind te houden, om de Haagse kou enigszins te compenseren. En dan kom ik - om voor vandaag maar mee te beginnen - op een drietal voorstellen die de SP al eerder in deze raad heeft gedaan, maar waar toen nog geen meerderheid voor was.

1. Grootschalige inzet op renovatie en isolatie van de de bestaande huurvoorraad. Renovatie, omdat sloop bewezen geen enkele soelaas biedt voor de woningnood in de stad en isolatie om de portemonnee van de huurders te onzien, werkgelegenheid te creeren en energie te besparen. Het idee van dit type duurzaamheid staat weliswaar in de begroting, maar concrete doelstellingen ontbreken. Laten we nou eens beginnen met de doelstelling dat er in 2014 geen woningen meer zijn met energielabel E, F of G. Dat vereist een focus van de corporaties op hun kerntaak, waar gelukkig het CDA zich sinds kort ook voor heeft uitgesproken, en werk met werk maken. Bo-Ex gaat flink aan de slag in Kanaleneiland Zuid, er lopen diverse projecten in Overvecht, het Vreelanthof in Zuilen, complex 501 in Lombok. West moet de eerste klimaatneutrale wijk worden. Mitros, zo heb ik begrepen, is bezig met een plan om alles zelfs op energielabel C te krijgen. College, grijp de nieuwe prestatieafspraken aan om dit nu eens echt aan te pakken. (M70 / 2009, GL en SP). Zet hier geld tegenover vanuit de begroting (duurzaamheidsfonds) en ga bij de provincie op de koffie om poen uit de samenwerkingsagenda los te krijgen.
2. Ga de lokale lasten eerlijk delen, door de afvalstoffenheffing te verlagen en de rioolbelasting te heffen op basis van de WOZ-waarde, zoals we samen met GroenLinks vorig jaar al voorstelden (A34/2009). PvdA, als het lot van de meest kwetsbare groepen in de stad jullie echt aangaat, zoals wethouder Den Besten zaterdag nog in het AD liet optekenen, kijk dan nog eens goed naar dat voorstel en praat eens met jullie Nijmeegse partijgenoten hoe dat daar in zijn werk ging in het college van PvdA-GL en SP. Met het onverkorte behoud van de hypotheekrenteaftrek in het regeerakkoord hebben we in Utrecht geen behoefte aan nog een villasubsidie daar bovenop. (Bloemendaal) (Inkomenspolitiek)
3. Behoud de WMO-gelden voor de WMO en room de AWBZ niet af voor het opplussen van de algemene middelen. De guillotine van Verhagen, Rutte en Wilders gaat ten koste van de mensen die afhankelijk zijn van deze voorzieningen. Laten we hier in Utrecht laten zien dat we voor dit beleid niet willen staan. Ook hier kijk ik weer naar de PvdA, want ons amendement 46 had in 2009 al de steun van de andere twee huidige coalitiepartijen. Die zullen daar toch niet op terugkomen, neem ik aan.

Voorzitter, voorstel 1 verdient zichzelf terug in koopkrachtbehoud voor de huurders, werkgelegenheid en energiebesparing, voorstel 2 levert zelfs nog een paar centen op, dus krijgt wethouder de Rijk naast pijn in de rug ook nog niet eens hoofdpijn erbij. Voor het derde voorstel zullen we misschien een paar andere dingen moeten laten. Kunnen we alle ambities van dit college wel hebben, bovenop de 18 miljard koude sanering van Wilders en co en met een structureel gat van 55 miljoen?

Wat ons betreft gaan we in ieder geval kijken naar het grof financieel bijdragen aan het aantrekken van grote bedrijven naar de stad, de dure ambities om Utrecht maar meer 'op de kaart te zetten', zoals de culturele hoofdstad, de vrede van Utrecht en het onzalige idee om de Olympische spelen hierheen te halen. (Culturele trekker, Bieb ++, Schouwburg XL). Ook kan deze raad wel snijden in eigen vlees, door de fractievergoedingen en de raadsvergoeding naar beneden te doen. Het is in deze tijd echt niet meer te verkopen dat wij onszelf ontzien.

Voorzitter, ik zie uit naar de discussie over onze voorstellen tijdens de 38 uursmarathon die na vandaag nog volgt. Voor nu ben ik vooral benieuwd naar de eerste reactie daarop van dit college met het woord sociaal in haar motto. Het kan bijna niet anders of onze zorgen zijn ook de zorgen van het college. Wat dat betreft heb ik een concrete vraag aan wethouder Den Besten. Zij liet in het AD van 2 oktober optekenen dat meer dan de helft van de U-pas houders deze kwijt dreigen te raken, door de Haagse akkoorden. Is dat zo, waar baseert u dat op en zijn er middelen en wegen om hier in de gemeente een andere keuze te maken? Bent u bereid een andere keuze te maken?

Voorzitter, je kan zeggen wat je wil, maar de Haagse keuzes zijn in ieder geval duidelijk. We weten waar we aan toe zijn. In Utrecht moeten we ook kiezen. Kiezen voor tegengas. Utrecht is Den Haag niet, of wel? Maar we moeten wel kunnen kiezen. Daarvoor is wel keihard nodig dat we volstrekte openheid krijgen in onze eigen begroting waar we die keuzes hebben en voor welke bedragen. Het is teleurstellend dat we daarop nog altijd moeten wachten, want de tijd dringt.