Utrecht

In de programmaverantwoording moeten wij als volksvertegenwoordigers kunnen terugvinden waaraan ons belastinggeld formeel besteed is. Dat lukt aardig. Maar óók wat er voor dat geld gedaan is. Dat lukt een stuk minder.

Bespreking programmaverantwoording-voorjaarsnota-nota weerstandsvermogen-nota lokale heffingen

Als we 27 miljoen begroten om uit te geven aan het programma sociale infrastructuur, dan krijgen we dat geld best uitgegeven op een manier waarbij de accountant niet de rode kaart trekt. Maar wat is het effect van deze bestedingen op de sociale infrastructuur? Hebben we in 2005 bijvoorbeeld een stap vooruit gezet op het terrein van de integratie? Ik zou het op grond van deze programmaverantwoording niet kunnen zeggen.De gebruikte indicatoren zeggen daarvoor té weinig over de kern van het fenomeen “sociale infrastructuur”.

Nu hebben we natuurlijk ook nog de veelgeprezen Utrecht monitor en de monitor sociale infrastructuur, die veel beter in beeld brengen waar het écht om gaat.
Maar daar is weer niet te zien hoe de relatie is tussen de initiatieven en uitgaven van de gemeente Utrecht en een gemeten ontwikkeling. Ik geef graag toe dat sociale infrastructuur een van de moeilijker meetbare programma’s is, maar bij het programma bereikbaarheid is het van hetzelfde laken en pak. Neem bv. het parkeren, toch een onderdeel waarop 18 miljoen omging. Wat is het effect van de investeringen op dit terrein, de invoering van betaald parkeren op de bereikbaarheid van en de parkeerdruk in gebieden? Niets daarover in de verantwoording, die we als er niets verbeterd volgend jaar weer gewoon jaarrekening kunnen noemen, dat dekt de lading beter. Overigens steunen wij een motie van Leefbaar Utrecht, die een verbetering van de transparantie regelt.

(weerstandsvermogen)
De SP-fractie is tamelijk kritisch over het raadsvoorstel weerstandsvermogen en risicomanagement. Dit riekt verdacht veel naar het creëren van ruimte om stille reserves af te romen, terwijl tegelijkertijd de negatieve stille reserves –zeg maar de lijken in de kast- onder het tapijt geveegd worden. Als je stille reserves meetelt moet je natuurlijk ook het achterstallig onderhoud activeren. De SP heeft bij de commissiebehandeling ervoor gepleit om onze omzet te verdelen in risicoklassen en per klasse een percentage weerstandsvermogen vast te stellen. Deze aanpak is eenvoudiger, goedkoper en biedt bovendien minder ruimte om toe te geven aan de verleiding om te gaan potverteren.
Onze goede vrienden van de PvdA en GroenLinks, die erom bekend staan dat ze gemakkelijk geld uitgeven maar het moeilijk verdienen, kunnen maar beter tegen zichzelf in bescherming genomen worden.

(nota lokale heffingen)
Het is mooi dat tegelijk met de voorjaarsnota een overzicht van de lokale heffingen is meegeleverd. De SP-fractie denkt dat er op dit punt een aantal verbeteringen mogelijk zijn.

Voor de rioolrechten zijn wij deze week weer een stapje verder gekomen met ons plan om de rechten te koppelen aan de WOZ-waarde van de woningen. Uit een gesprek met de ambtelijke ondersteuning is ons gebleken dat er geen grote uitvoeringsproblemen te verwachten zijn als we meeliften met de invoering van een nieuw systeem voor de incasso van de gemeentelijke belastingen en heffingen, dat in de loop van 2007 operationeel wordt. Jammer is wel dat invoering per 1 januari a.s. dan niet mogelijk is, maar wij kiezen ervoor om de uitvoeringskosten en –risico’s zo laag mogelijk te houden. Wij verwachten dat het voorstel vóór de begroting zover is onderbouwd, dat wij het aan de raad kunnen voorleggen, in de vorm van een initiatiefvoorstel dan wel –als dat handiger is- in de vorm van een motie of amendement.

Bij de commissiebehandeling hebben wij gepleit voor een ander proces voor het vervaardigen van identiteitsbewijzen, waarbij de benodigde foto gemaakt wordt door de ambtenaar die ook de aanvraag afhandelt. Dat scheelt de aanvrager 7 euro per identiteitsbewijs. Volgens het College is dit op grond van landelijke regelgeving niet toegestaan. Dat klopt. Daarover heeft onze Tweede Kamerfractie inmiddels vragen gesteld aan minister Pechtold. Wij gaan ervan uit dat Pechtold met gezwinde spoed de regelgeving aanpast, omdat dit ook prima zou passen bij de invoering van het paspoort nieuwe stijl. Mogen wij ervan uitgaan dat het College, als de landelijke beperkingen zijn weggenomen, wél snel aan de slag gaat met deze lastenverlichting?

Dan heeft de VVD-fractie het voorstel gedaan om de afvalstoffenheffing te differentiëren naar één- en meerpersoonshuishoudens. Daar staat de SP-fractie sympathiek tegenover, maar wij willen wel eerst een uitgewerkt voorstel van het college of de VVD zien, voordat we hiermee definitief instemmen.

Wij zijn sceptisch over de invoering van Diftar, waarbij huisvuil naar hoeveelheid wordt afgerekend, al hebben we geen bezwaar tegen een onderzoek naar de voor- en nadelen. Als belangrijkste nadelen zien we de extra kosten voor het afrekenen van de hoeveelheden en de extra vervuiling in de stad, doordat mensen hun afval langs de weg gaan dumpen.

Over de afschaffing van de hondenbelasting wordt binnen de SP-fractie verschillend gedacht en wij vermoeden dat we hiermee een goede afspiegeling vormen van de Utrechtse bevolking. Het is waar dat de perceptiekosten van de hondenbelasting hoog zijn, aan de andere kant zorgt dit wel voor een natuurlijke rem op de groei van het aantal honden in de stad. Het lijkt ons daarom verstandig om eerst eens via de Utrecht monitor te peilen hoe onze bevolking denkt over de hondenbelasting.

(voorjaarsnota)
Daarmee kom ik op de voorjaarsnota. Over de NOUW-2 kan ik kort zijn. De wethouder heeft na enig aandringen bevestigd dat het de facto zeker is dat er minstens 27 miljoen euro extra is, die nog niet gedekt zijn. Wij gaan ervan uit dat dit bedrag in de begroting 2007 gedekt is. De aanleg van deze weg is niet meer terug te draaien en dat willen we ook niet, terwijl een eventueel alternatief op zijn vroegst in 2015 in beeld komt.

Vorig jaar heeft de SP-fractie bij de behandeling van de voorjaarsnota gevraagd om een evaluatie –inclusief hoorzitting- van de privatiseringen uit het verleden, alvorens Utrecht stappen zet voor eventuele volgende verzelfstandiging van diensten of dienstonderdelen. We hebben op dat terrein volop ervaring: de Utrechtse welzijnsorganisaties zijn grotendeels geprivatiseerde gemeentelijke activiteiten. Hetzelfde geldt voor de Casema, Eneco (vroeg: REMU). Het GVU is recent intern verzelfstandigd. Die evaluatie is er nog steeds niet en wij hebben uit het collegeprogramma niet kunnen opmaken dat de verzelfstandigingen van de baan zijn.
Hoe staat het nieuwe college hierin? Wij overwegen op dit punt een motie.

Bij de commissiebehandeling hebben wij aandacht gevraagd de financiële risico’s door de WAO-affaire bij de UW-bedrijven en de invoering van het Arbeidstijdenbesluit bij de brandweer. Voor beide risico’s heeft het college inmiddels aangegeven dat de portemonnee getrokken wordt en dat kan de SP-fractie van harte ondersteunen.
Wel zullen er bij de UW-bedrijven goede afspraken gemaakt moeten worden over de te leveren tegenprestaties. Daar komen we bij de commissiebehandeling op terug.

In de voorjaarsnota wordt melding gemaakt dat het verdienend vermogen van het ontwikkelingsbedrijf, met name in de kantoorsector onder druk staat. Maar kort geleden heeft het vorige college aangegeven dat ze het ministerie van Defensie willen toestaan om een kantoor van 50.000-75.000 m2 te bouwen op het Kromhoutterrein. Daar laten we tien tot vijftien miljoen euro opbrengst lopen. Gaat het nieuwe college dit terugdraaien of moet ik ook hierover een motie indienen?

Daarmee kom ik op een laatste verborgen risico dat niet genoemd wordt in de voorjaarsnota: de verhoging van het leefbaarheidsbudget naar €1 miljoen per wijk.
Naar wij begrepen hebben bestaat een flink deel van de dekking uit besparing op budgetten die nu al in de wijk besteed worden. Wat zijn dat voor budgetten?
Zijn dat bv. budgetten voor het onderhoud van de openbare ruimte, voor de wijkwelzijnsinstellingen? Als dat zo is: hoe zou daar dan op bezuinigd moeten worden, als die budgetten nú al dramatisch laag zijn? Mogen de bewoners straks de armoe gaan verdelen of is het zo dat de realisatie van een initiatief van goed gebekte bewoners in het ene deel van de wijk betekent dat elders in de wijk de kwaliteit van de voorzieningen achteruit gaat?

Daarmee kom ik aan het einde van mijn inbreng.
Veel discussies zijn op dit moment nog wat mistig, omdat het college zegt: wacht op onze invulling bij de begroting 2007. Wij vinden het redelijk om het nieuwe college enige tijd te geven om zijn plannen op de rails te zetten. Maar bij de begroting moet u toch écht met de billen bloot!