Utrecht

Een felicitatie naar de VVD is op zijn plaats vandaag. Ze wilden instappen, maar dan moest er wel worden betaald. En er wordt betaald. De wijkmilieupunten wegbezuinigen, het onderhoud van de openbare ruimte terugschroeven, de kaasschaaf over de bibliotheken en de cultuur, de botte bijl over het welzijnswerk. Maar ook ruimhartige gebaren naar de projectontwikkelaars en de grote bedrijven, zware inzet op de wapenwedloop van stadspromotie en de culturele hoofdstad als grootste goed. Lastenverlichting in de vorm van een villasubsidie in plaats van de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. En, zoals we sinds gisteren weten, een omrijplan inclusief Spoorlaan, ten behoeve van Jaarbeurs en Hoog Catharijne. VVD-beleid, met een vleugje PvdA-rozenwater in de vorm van verdere uitholling van de reserves. (Een fraaie erfenis straks in maart!)

Strakker begroten werd het motto, met de spierballen van de VVD, in plaats van de slappe knieen van GroenLinks. Hehe, eindelijk zouden we een heldere begroting tegemoet kunnen zien. Zonder 'taakstellingen' en 'onderbestedingen'. De pijn en de ruimte in beeld, waar is de stad nu eigenlijk aan toe? We zagen ernaar uit.

Niets van dat alles. Het strakkere begroten is zelf een van de taakstellingen geworden, de dienstbedrijfsreserves gaan van ? 19 miljoen naar -29 miljoen (tabel p.335), het weerstandsvermogen wordt aangetast en mag door een volgend college weer op peil gebracht worden (taakstelling), vele programmareserves zijn uitgehold zonder dat de raad mag weten wat de stand van zaken precies is afgezet tegen waarvoor ze ooit waren ingesteld. (geen nota reserves en voorzieningen, nog na te leveren technische wijzigingen, geen enkele interesse van de collegepartijen voor het terugdraaien van eerdere besluiten waar ze zelf voor hebben getekend). De inhuur van extern personeel wordt slechts mondjesmaat teruggebracht. Niemand die zich afvraagt of de stad wel een heel leger aan communicatieadviseurs nodig heeft. Die toch aan de kant worden gezet op het moment dat het zo uitkomt

Keuzes voor de korte termijn in plaats van de lange termijn, voor prestige in plaats van mensen, voor de buitenkant in plaats van kwaliteit. Vooruitschuiven in plaats van oplossen. Voor zwakste schouder de zwaarste lasten. Kortom, niet onze begroting, niet de keuzes die nu echt nodig zijn. Een aantal voorbeelen:

Door de recessie stagneert de bouw van koopwoningen. Dit college gaat eenzijdig vele miljoenen doorsluizen naar de ontwikkelaars, zodat die huizen ? die niemand kan betalen ? toch maar gebouwd worden. Terwijl de wachttijd voor een huurhuis is opgelopen naar 8 jaar, blijft dit college volharden in de sloop van duizenden sociale huurwoningen. Wat is dat nou toch voor een idee, dat iedereen maar een eigen stapel stenen op krediet zou moeten hebben? Investeer nou in de bestaande voorraad, door renovatie en isolatie. Werk, blijvend lagere lasten voor de bewoners en energiebesparing. Drie vliegen in één klap. Goede sociale huisvesting; het kan wél!

Over huizen gesproken. De botte bijl gaat door het welzijnswerk met een hele stevige bezuiniging op de uitvoerende kant. Precies waar je het niet moet hebben. GroenLinks sprak over het weghalen van het cement van de samenleving. Dat is wel een mooie vergelijking. Zonder cement valt het huis in elkaar. Herbouwen straks is veel duurder dan onderhoud nu. Natuurlijk vindt de SP dat de welzijnsorganisaties zuinig moeten omgaan met gemeenschapsgeld, maar wat nu wordt voorgesteld is kaalslag en dat betaal je terug. Het college volstaat met de mededeling dat de samenhang in de WMO wel extra aandacht moet krijgen als gevolg van de taakstelling (p. 305). Maar het op papier zetten betekent niet dat het voor elkaar is. Van deze operatie worden kwetsbare mensen de dupe. Mooi voorbeeld van hoe dit in de stad overkomt was de mevrouw van de Cumulus bridgeclub, tijdens de hoor- en wederhoorbijeenkomst. Leuk dat de toeristen straks in een glimmend stationsgebied weer eendjes kunnen zien zwemmen in de Catharijnesingel, maar wij staan op straat. Prestige in plaats van een keuze voor de mensen, buitenkant in plaats van kwaliteit. De rekening volgt later.

De dupe worden ook de klanten van de thuiszorg en de thuiszorgmedewerkers. Het college maakte de keuze voor een nieuwe aanbesteding van de huishoudelijke hulp en voor het wegsluizen van het overschot op de uitvoeringskosten naar de algemene middelen. De SP vond dit een slecht idee en we krijgen helaas gelijk. De te lage prijs die de gemeente biedt dwingt de thuiszorgorganisaties te knijpen in de zorg en de arbeidsvoorwaarden. Het wegvallen van de grootste aanbieder gaat leiden tot chaos en onzekerheid voor de mensen waar het om gaat. Voorzitter, een goede thuiszorg voor een faire prijs kan wél. Het is een keuze!

Een paar woorden over Lokale Lasten
Het leek zo?n sympathiek idee. Na jarenlang de nummer 1 te zijn geweest als het gaat om de hoogte van de lokale lasten, ging het college ? bij wijze van crisisbestrijding ? een lastenverlichting doorvoeren. De uitwerking blijkt echter een villasubsidie te zijn. De coordinator luchtkwaliteit krijgt drie keer zoveel korting op de OZB als de thuiszorgmedewerkster (p.282: 52,65 - 18,06). Bij diverse gelegenheden hebben wij gepleit voor een geheel andere opzet van de lokale heffingen, met als uitgangspunt de waarde van je huis en het afbouwen van de afvalstoffenheffing. Dat kan, dat mag en het wordt al gedaan (Apeldoorn, Bloemendaal). In ons voorstel gaat iedereen met een woning tot 350.000 euro erop vooruit en komt het grootste voordeel daar terecht waar nu de meeste pijn zit; bij mensen met een huurhuis of een gewone koopwoning. En dat bij gelijkblijvende opbrengsten voor de gemeente. Lokaal eerlijk delen kan dus wel. We zullen er bij de begrotingsbehandeling opnieuw mee komen.

Reintegratie / werk in de wijk (bij stimuleringsfondsen?)
Voorzitter, ik kom nog even terug bij de stimuleringsfondsen, in relatie tot de keuzes die dit college maakt bij haar reintegratiebeleid. De focus bij die reintegratie verschuift naar de kansrijken, naar mensen die net werkloos zijn geworden of dat dreigen te worden. Mensen dus met een korte afstand tot de arbeidsmarkt, die in de pot van het UWV zitten of daar zelfs nog moeten komen. Geen misverstand: wij gunnen die mensen een spoedig herstel van hun arbeidssituatie en zekerheid over hun inkomen, maar is dat nou de groep die ondersteuning het meest nodig heeft? Tegelijk zien we een stevige toename van de werkloosheid onder jongeren en we zien werk dat gedaan moet worden, waar vraag naar is, blijven liggen. Voor een stevig woningisolatieprogramma heb je handen nodig, het buitenonderhoud in de wijken. Er is behoefte aan huismeesters in de woningcomplexen, het op peil brengen van woningbeveiliging. Maak daar werk van, in plaats van de miljoenen stoppen in het aantrekken van grote bedrijven, die hun werknemers meenemen van elders. Met alle pendelverkeer van dien. Kijk ook eens zeer kritisch naar de meerwaarde van allerlei dure reintegratiebureaus.

Voorzitter, dit waren een aantal hoofdzaken van beleid waar het college wat ons betreft de verkeerde wegen bewandelt. Er is meer, veel meer. Maar daar komen we in de commissiebehandeling op terug. Een socialer Utrecht kan wél. Je moet het alleen willen. Bij de begrotingsbehandeling zullen we onze alternatieven aan de raad voorleggen met de centen erbij.

Daarbij zal zeker niet ontbreken ons voorstel om in deze lastige tijden te snijden in eigen vlees: de raadsvergoedingen en de fractiebudgetten. Ik doe hierbij een oproep aan het college om ook eens een blik te werpen op haar eigen uitgaven. We zien uw voorstel tot matiging graag tegemoet.

Voorzitter, een vraagje over stadspromotie tot slot. Om Utrecht op de kaart te zetten streeft het college ernaar om in 2010 2x vermeld te worden in de prime time journaals op TV. Met het burgemeestersreferendum, de Bieb ++ en Wolfsengate zijn we daar de afgelopen jaren al dik overheen gegaan. Is dit streefcijfer dus wel ambitieus genoeg? Gaat het college proberen dit de komende jaren zo voort te zetten? Graag uw reactie.