Utrecht

Vandaag werd in de gemeenteraad van Utrecht de invoer van een taaleis voor bijstandsgerechtigden besproken. Deze wettelijke eis houdt in dat mensen in de bijstand die de Nederlandse taal onvoldoende spreken, gekort kunnen worden op hun uitkering. De SP heeft de wethouder gevraagd om, in navolging van zijn collega-wethouder in Amsterdam, de taaleis niet te handhaven in Utrecht. De wethouder heeft dit toegezegd.

Volgens de voorgestelde aanpak zouden bijstandsgerechtigden via een formulier moeten laten zien dat ze de taal voldoende beheersen. Als vervolgens (toch) zou blijken dat iemand niet aan het gewenste niveau voldoet, zou diegene een taaltoets moeten maken. Deze toets zou dan aantonen of iemand het taalniveau zou moeten verbeteren, wat bijvoorbeeld via een taalcursus bereikt zou kunnen worden. Bij onvoldoende verbetering zou iemand gekort kunnen worden op zijn of haar uitkering.

SP raadslid Nicole van Gemert is met name bezorgd over de kosten van taalcursussen, die vermoedelijk op eigen rekening zullen zijn voor de mensen die hier gebruik van zouden moeten maken. De kosten hiervoor zijn minstens €650, terwijl dit gaat om mensen in de bijstand die dit niet zomaar op kunnen brengen. Hier komt bij dat erg lastig zou zijn om objectief te bepalen of iemand voldoende verbetering heeft laten zien in de taalbeheersing, waardoor iemand ondanks inzet toch gekort zou kunnen worden.

Ook over de haalbaarheid van het handhaven van de taaleis, heeft van Gemert haar twijfels geuit. De kosten voor de gemeente om de taaleis te handhaven zijn namelijk aanzienlijk veel hoger dan er ondersteuning voor komt vanuit het Rijk. Volgens de Vereniging Nederlandse Gemeenten gaat dit landelijk om een structureel verschil van tientallen miljoenen en een eenmalig verschil van meer dan 200 miljoen. Nicole concludeerde haar verhaal met het voorbeeld uit Amsterdam. Daar is er door de SP-wethouder voor gekozen om geen taaltoetsen af te nemen. Simpelweg omdat er veel eenvoudigere en goedkopere manieren zijn om te achterhalen of iemand de taal spreekt. Je merkt het immers gauw genoeg als iemand bij een gemeentebalie niet in staat blijkt om zichzelf verstaanbaar te maken in het Nederlands. Deze mensen worden dan sowieso al naar een taalcursus gestuurd.

Utrecht heeft nu besloten om mensen op vrijwillige basis te helpen als ze beter willen worden in de Nederlandse taal. Wanneer mensen die een uitkering ontvangen geen enkele poging doen het Nederlands te beheersen en werk te vinden, kunnen ze ook zonder de verplichte taaleis aangepakt worden.