Utrecht

De SP gemeenteraadsfractie Utrecht is woedend over de pogingen van de directie van Hydron midden-Nederland om in samenwerking met de dagelijkse besturen van de aandeelhoudende gemeenten en provincies op de valreep van het zomerreces een grootschalige fusie door te drukken.

Volgens fractievoorzitter Paulus Jansen kan de fusie een opmaat vormen voor een ondermijning van de democratische controle van de waterleidingbedrijven en op termijn tot privatisering leiden.
De SP wil dat de alle gemeenteraden en provinciale staten van de fusiepartners voldoende tijd krijgen voor een onderzoek van de mogelijke gevolgen. Daartoe zou ook een hoorzitting georganiseerd moeten worden. De aandeelhoudersvergadering van 30 augustus wordt wat de SP betreft afgeblazen tot nader order.

Gemeente Utrecht
t.a.v. College van Burgemeester en Wethouders
Postbus 16200
3500 CE UTRECHT

Utrecht, 27 juni 2006.

Betreft: wensen/bedenkingen SP-fractie inzake voorgenomen fusie Hydron midden-NL

Geacht College,

Via de griffie ontvingen wij op 26 juni jl. per e-mail uw brief d.d. 23 juni 2006 inzake de voorgenomen fusie van Hydron midden-Nederland, Hydron Flevoland en Vitens. De bij de brief behorende bijlagen hebben wij tot op heden niet ontvangen.

De SP-fractie maakt bij deze gebruik van de mogelijkheid om een eerste serie wensen en bedenkingen inzake de voorgenomen fusie naar voren te brengen. Wellicht dat wij een aanvullende reactie geven nadat wij kennis hebben kunnen nemen van het volledige fusiedossier.

Allereerst willen wij enkele opmerkingen maken over de procedure. Die vindt de SP-fractie voor zo’n belangrijk besluit ronduit stuitend. Op 26 juni, 12 dagen voor het zomerreces, wordt de raad geïnformeerd over een fusiebesluit dat verregaande consequenties kan hebben voor de publieke controle op de watervoorziening in onze gemeente. Voor de zoveelste keer wordt een loopje genomen met de controlerende functie van de gemeenteraad. Wij zouden graag vernemen wanneer burgemeester en wethouders voor het eerst op de hoogte zijn gesteld van het fusievoornemen. Als dat al maanden geleden is –en dat lijkt vrijwel zeker gezien de normale voorbereidingstermijn van dit soort besluiten- is de gemeenteraad tot dusver volledig ongeïnformeerd gebleven, niet geconsulteerd over haar wensen met betrekking tot de procedure, de informatievoorziening e.d.

De SP-fractie zou ingeval van een eerdere consultatie naar voren gebracht hebben dat wij behoefte hebben aan een hoorzitting, waarin de Utrechtse gemeenteraad (maar wat ons betreft ook andere belanghebbende gemeenteraden en provinciale staten) de directie van Hydron en deskundigen op diverse terreinen kunnen ondervragen over de mogelijke effecten van een fusie voor de korte en lange termijn.

Het is ronduit stuitend dat zelfs nog geprobeerd wordt om de minimale reactietermijn van twee weken voor het indienen van wensen en bedenkingen te bekorten en de Raad te chanteren met een extra commissievergadering op een datum waarop ongetwijfeld een aantal leden verhinderd zijn. Naar onze mening had de burgemeester als voorzitter van de gemeenteraad deze procedure nooit mogen accepteren.

De ervaring met fusies van andere nutsbedrijven hebben ons geleerd dat deze de opmaat kunnen zijn tot een ondermijning van de democratische controle. De afstand tussen de aandeelhouders (provincie, gemeenten) en het bedrijf wordt immers vergroot en het aandelenbezit verwatert. Dat is meestal de voorbode van een roep om privatisering: “We hebben toch niets meer te vertellen”. Weliswaar is privatisering op dit moment nog wettelijk verboden, maar dat kan snel veranderen als de aandeelhouders vooral oog krijgen voor de opbrengst van de verkoop van hun tafelzilver, in plaats van voor hun maatschappelijke verantwoordelijkheid voor een duurzame, veilige en betaalbare watervoorziening.

Ook kan de fusie gepaard gaan met de vorming van tussenconstructies waardoor de gemeente Utrecht in de toekomst als (minderheids)aandeelhouder gedwongen kan worden om mee te werken aan een verkoop. Wij verwijzen naar de gang van zaken rond de verkoop van de REMU in de periode november 2000/januari 2001.

Als belangrijkste pluspunt van de fusie wordt het synergievoordeel, samenhangend met de schaalvergroting, genoemd. Dat wordt verder nergens onderbouwd, aannemelijk gemaakt. Op dit moment vormen de fusiepartners een samenwerkingsverband, waarin een belangrijk deel van de synergievoordelen al behaald kunnen worden. Is onderzocht welke optimalisaties mogelijk zijn voor het bestaande samenwerkingsverband?

Een ander voordeel zou zijn de fusie-uitkering aan de aandeelhouders van Hydron midden-Nederland. Waarom is er niet voor gekozen om dit geld in het bedrijf te laten zitten en in plaats hiervan te kiezen voor een wat andere verdeling van het aandelenbezit (ten gunste van de huidige aandeelhouders van Hydron midden-Nederland). De voorgestelde constructie lijkt een tamelijk doorzichtige poging om de aandeelhouders van Hydron MN met een “kluif” over de streep te trekken. De rekening wordt straks betaald door de klanten van Vitens. De fusieuitkering komt immers niet uit de hemel vallen.

Volgens de brief aan de raad zullen de watertarieven door de fusie kunnen dalen. Dat is opmerkelijk. De Nederlandse watertarieven behoren momenteel tot de laagste van Europa en de kwaliteit van het Nederlandse leidingwater is uitstekend. Er is enkele jaren geleden een systeem van benchmarking ingevoerd om de –min of meer provinciaal georganiseerde- waterleidingbedrijven te stimuleren om hun efficiency en kwaliteit verder te verbeteren. Een verregaande schaalvergroting betekent dat er straks weinig meer te benchmarken valt, behalve met slechtere en duurdere bedrijven in het buitenland. Dat zou op termijn een zeer negatief effect kunnen hebben voor de consument.

Samenvattend: de SP-fractie is uiterst verbolgen over deze overval, waarbij gepoogd wordt om op de valreep van het reces deze fusie door de raad heen te jagen. Wat ons betreft wordt de procedure verregaand gewijzigd, zodat alle betrokken gemeenteraden en provinciale staten een fatsoenlijke afweging kunnen maken van de voor- en nadelen van een eventuele fusie. De aandeelhoudersvergadering van 30 augustus dient daarom uitgesteld te worden.

Wij hebben inmiddels laten weten dat we de gang van zaken willen bespreken in het presidium op 3 juli a.s.

Met vriendelijke groet,
Namens de SP-fractie,

P.F.C. Jansen.