Utrecht

Maandagavond, 20 januari, hield onze afdeling een politiek café in de Kargadoor: Wapenwedloop of vrede? Ongeveer vijftig aanwezigen luisterden naar Sarah Dobbe en Bastiaan van Apeldoorn (SP-kamerleden) en Gerard Jonkman, directeur van The Rights Forum. Alle drie de sprekers zijn of waren op diverse manieren betrokken bij hulp of oplossingen bij internationale conflictsituaties.

Gaza en Palestina

Tijdens de Vredesavond werd uitgebreid stilgestaan bij de situatie in Gaza en Palestina. Sarah Dobbe, Tweede Kamerlid, benadrukte dat Israël zich structureel schuldig maakt aan schendingen van het internationaal recht, zoals het opleggen van blokkades en het uitvoeren van bombardementen op Gaza. Nederland, zo stelde ze, kijkt weg en blijft vasthouden aan een pro-Israëlische koers, ingegeven door politieke en religieuze belangen. Volgens Dobbe zijn rechtvaardigheid en zelfbeschikking voor de Palestijnen ver weg, en genocide mag niet zonder consequenties blijven.

Gerard Jonkman, directeur van The Rights Forum, vulde aan dat de huidige wapenstilstand in Gaza uiterst fragiel is. Hij benadrukte dat Israëlische en internationale politiek vrede systematisch frustreren, wat extremisme in de hand werkt. Hij riep op tot economische acties, zoals boycots, en juridische stappen tegen de schendingen van internationaal recht.

Bastiaan van Apeldoorn, Eerste Kamerlid en hoogleraar geopolitiek, wees erop dat de Westerse houding ten opzichte van Israël apartheidspolitiek legitimeert. Hij betoogde dat duurzame vrede alleen kan worden bereikt door een rechtvaardige aanpak en niet door de status quo van geweld in stand te houden.

Oekraïne en Rusland

De oorlog in Oekraïne was een ander belangrijk onderwerp van de avond. Bastiaan van Apeldoorn legde uit dat de NAVO na de Koude Oorlog te snel naar het oosten is uitgebreid, wat heeft bijgedragen aan de spanningen met Rusland. Hij waarschuwde dat militaire oplossingen de situatie alleen maar ingewikkelder maken. In plaats daarvan moeten we zoeken naar een vreedzame oplossing via onderhandelingen en realistische concessies.

Sarah Dobbe sloot hierbij aan en bekritiseerde de voortdurende wapenleveringen aan Oekraïne. Volgens haar verlengen deze leveringen de oorlog zonder dat ze structurele oplossingen bieden. Nederland zou zich niet moeten focussen op militaire escalatie, maar op diplomatieke inspanningen en het versterken van internationaal recht.

Wapenwedloop en internationale veiligheid

Een zorgwekkend punt dat naar voren kwam tijdens de avond was de nieuwe wapenwedloop die wereldwijd gaande is. Sarah Dobbe uitte kritiek op de NAVO en de wapenindustrie, die angst zaaien en landen aansporen om hun defensiebudgetten te verhogen. Dit leidt volgens haar tot een gevaarlijke situatie waarin steeds meer middelen worden besteed aan wapens, terwijl echte veiligheid hierdoor juist verder weg lijkt.

Bastiaan van Apeldoorn benadrukte dat de wereld instabieler is geworden door het toenemende aantal kernmachten en het afgenomen belang van nucleaire ontwapening. Hij waarschuwde dat de retoriek rondom Rusland een vicieuze cirkel van dreiging en escalatie veroorzaakt, wat het risico op oorlog vergroot.

De rol van de vredesbeweging

De avond sloot af met een gesprek over de rol van de vredesbeweging. Bram, de gespreksleider, merkte op dat er een groeiend maatschappelijk bewustzijn is over vredeskwesties, vooral onder jongeren. De SP wil hierop inspelen door initiatieven te ondersteunen, waaronder de geplande demonstratie bij de NAVO-top in Den Haag in juni 2025.

Sarah Dobbe en Bastiaan van Apeldoorn benadrukten dat de vredesbeweging zich moet verenigen en inzetten op dialoog en diplomatie. Ze riepen op tot bewustwording van de bredere geopolitieke context en benadrukten dat het vasthouden aan internationaal recht cruciaal is. Alleen door gezamenlijke actie kan een rechtvaardige en vreedzame wereld dichterbij komen.

Oproep tot actie

De avond inspireerde de aanwezigen om kritisch te blijven kijken naar het beleid van Nederland en zelf bij te dragen aan een betere wereld. De sprekers riepen iedereen op om deel te nemen aan de demonstratie bij de NAVO-top en om zich actief in te zetten voor lokale en internationale vredesinitiatieven.